Geen kind meer, zonder moeder
Heb jij je moeder nog? Ik helaas niet meer. De mijne is 3,5 jaar geleden overleden.
Klinkt best lang he? 3,5 jaar… Toch voelt het voor mij niet zo. Voor mij is het nog steeds alsof het heel kort geleden was.
Ik heb ook nog echt niet gerouwd. Tenminste, dat denk ik.. Hoe werkt dat, rouwen? Enig idee? Ik dacht van tevoren dat ik letterlijk neer zou storten, alleen maar zou kunnen huilen en niet meer in staat zou zijn om te functioneren. Mijn moeder was 1 van de aller belangrijkste mensen in mijn leven. Ik hield zo ongelofelijk veel haar! Maar dat gebeurde niet. De wereld draaide gewoon door.
De volgende dag stond ik alweer in de supermarkt te bedenken wat we ’s avonds zouden eten. Dat vond ik zó bizar!! Onwerkelijk was het. Vraagt het kassameisje of ik zegeltjes spaar voor de een of andere pannenset. Ja, hállo! Wat denk je zelf, mijn moeder ligt dood in de woonkamer!!! Maar dat zei ik natuurlijk niet. Ik zei gewoon: ja hoor..
Ze overleed ’s morgens en ’s middags zat er al zo’n uitvaart dame bij ons aan tafel. Moet je verzinnen of je koffie met cake wilt of iets anders, blijft ze thuis of gaat ze naar het mortuarium, cremeren of begraven, hoeveel mensen je verwacht, wie er allemaal iets gaat zeggen tijdens de afscheidsdienst, welke tekst erop de kaart moet komen, met welke afbeelding, moet er een advertentie in de krant, bidprentjes ja of nee, wil je een kerkdienst of niet, taxi’s?, welke muziek? Ik was al blij dat ik op dat moment mijn eigen naam nog wist, maar toch moesten we dat allemaal beslissen die zelfde dag.
Maar mijn moeder (en wij dus ook) wist al jaren dat ze geen 100 zou worden en ze had dus heel lief zo’n boekje voor nabestaanden ingevuld. Dat was trouwens hilarisch om te lezen. Soms stond er als antwoord op een vraag ‘Dat zoeken jullie zelf maar uit’ of ‘ik wil niet op de schoorsteenmantel’. Ik hoorde het haar gewoon zeggen. Voor ons als nabestaanden heel handig, want nadenken over allerlei dingen waarover je helemaal niet wilt beslissen valt op zo’n moment niet mee.
Sinds die dag ben ik er zeker van dat doodgaan big business is. Niet normaal wat ze overal voor durven te vragen. Ook al ben je verzekerd, dan nog kost het klauwen met geld.
Mijn moeder had bijvoorbeeld al een kist. Getimmerd door de ene broer en geschilderd door de andere. In het boterbloem-geel. Ik weet nog dat we kleurenstaaltjes zaten te bekijken thuis. Toen ze een mooie kleur had gevonden, bleek die ‘bananengeel’ te heten. Toen zei ze: ‘Oh gottekes, nee! Ik ga écht niet in een bananenkist liggen! Ik zoek een wel een andere!!’ Uiteindelijk vond ze een geel met een acceptabele kleur en dito naam en daarmee werd de kist geschilderd.
Maar goed, die kist stond dus al bij haar broer thuis. Alle kisten uit de catalogus van de uitvaart mevrouw waren erg duur en toch kregen wij maar € 100,- korting. Das toch raar??? Voor mijn part trekt ze het bedrag van meest de goedkope kist van de rekening af, maar nee, zo werkt dat niet! Dat is net als bij het kopen van een nieuwbouwhuis. Het meerwerk is niet te betalen en het minderwerk levert niks op. Als je bijvoorbeeld de bouwkeuken niet wilt, levert je dat nog geen € 1.000,- op. Ik vind dat bijzonder.
Dan de bidprentjes (want die wilden we toch wel) en de uitnodigingen. Ik wilde daar graag klaprozen op, want daar hield mijn moeder zo van. Zaten niet bij de plaatjes waaruit we konden kiezen natuurlijk. Het kón wel, maar dan waren we weer zo een paar honderd euro verder. Dus dat dan maar weer niet gedaan. Dat voelde echt niet goed hoor, dat je om het geld dingen laat. Alsof mijn moeder dat niet waard zou zijn.
En weet je waar ik nooit bij stilgestaan had? Dat er een maximale tijd aan de dienst verbonden is. Er mochten wel 4 mensen spreken, maar dan moesten die het wel redelijk kort houden. Anders gingen we namelijk over de tijd heen. We konden eventueel wel een uur bijboeken. U zei? Bijboeken??? Het is geen vakantie of toneelvoorstelling!!! Ik snap het wel hoor. Alles is strak gepland natuurlijk. Als de ene groep het crematorium via de achterdeur verlaat, komt de volgende langs de voordeur al weer binnen. Maar het feit dat dat hele zogenaamde afscheid nemen zo bedrijfsmatig in elkaar zit, maakte me eigenlijk nog verdrietiger dan ik al was.
Dan tenslotte nog de muziek. Die had mijn moeder ook al helemaal uitgezocht. Bij mijn ouders thuis lag de ‘uitvaart-cd’. Alle nummers in de juiste volgorde op 1 cd-tje. Dat ik zelf misschien ook nog wat muziek wilde toevoegen was niet aan de orde. Het moest de uitvaart-cd zijn. Op een gegeven moment – nog ze nog leefde en voorlopig nog niet van plan was dood te gaan – kwamen we erachter dat je bij het crematorium alleen originele muziek mag aanleveren. Dus niet gedownload of zo. Toen ging ze naar een platenzaak om 7 cd’s te kopen waarvan op elke cd 1 nummer stond dat ze wilde hebben voor haar crematie. Ze had een nogal afwijkende muzieksmaak, dus 1 cd moest worden besteld. Dat kan wel even duren, zei de winkelmevrouw. Moet u hem snel hebben? Nou, zei mijn moeder, het is voor een crematie. Oh, sorry! zei de mevrouw. Gecondoleerd. Hoeft niet hoor, zei ma. Het is voor die van mezelf en ik blijf vast nog even leven. Ik had het gezicht van die mevrouw graag willen zien.Ik kwam niet meer bij toen ze het vertelde. Dat was mijn moeder. Die had gewoon nooit door hoe grappig ze was.
Van 1 nummer was het ons niet gelukt de cd te bemachtigen. Gelukkig heb ik stoere nicht die even langs het crematorium is gereden om de muziek af te geven en meteen regelde dat dat nummer toch echt wel gedraaid ging worden. Ik had dat zelf nooit voor elkaar gekregen. Dat kun kun er gewoon niet bij hebben.
De enige keer dat ik echt hartverscheurend heb gehuild en een intens verdriet heb gevoeld, was de nacht voor de crematie. Het besef dat ik haar de volgende dag voor het laatst zou zien – ook al was het dan niet levend – was niet te bevatten. Ik dacht werkelijk dat ik de volgende dag niet door zou komen. Maar de crematie ging goed, voor zover je daarvan kan spreken. De belangrijke mensen waren er en ik hield mijn verhaaltje. Het verhaal waarover ik zo vaak had gedroomd. Waarvan ik dacht, als ik het nog een keer droom, schrijf ik het op. Nooit meer gedroomd natuurlijk, waardoor ik het alsnog helemaal zelf moest ‘verzinnen’. We hebben zelfs nog gelachen die dag.
En dan is ze weg. Dan gaan mensen vragen of het gaat en hoe het gaat. En dan gaat het. Niet goed, maar het gaat. Ik deed de kaarten weg en borg de linten van de bloemstukken op. Na 2 weken ging ik weer werken. Ik haalde haar op bij het crematorium en zette haar in huis op een kastje, samen met wat spulletjes van haar. Tegen haar strikte regel, maar ik was en ben er nog steeds niet aan toe om haar uit te strooien. Sorry ma, je mag nog niet weg!
Weet je welk liedje ik zo graag had willen draaien tijdens de crematie? Het liedje ‘Geen Kind Meer’ van Karin Bloemen. Dan zingt ze: ‘en niemand zal nog ooit je vroegste vroeger met je delen’ en ‘de dag waarna je nooit meer kind zult zijn’. Dat raakte me zo. En nog steeds.
Ik ben enig kind en ik had natuurlijk maar 1 moeder. Zij kende mij het best van iedereen. We bespraken alles met elkaar. Zij gaf me tot een week voor haar overlijden nog opvoed-advies waar ik echt iets mee kon. Toen ze op een bepaalde dag gieters door de kamer zag vliegen, besefte ik dat ze nu echt mijn allerliefste wijze moeder niet meer was. Dat ik er vanaf dat moment alleen voorstond. Als mijn dochter (ook enig kind) maar een fractie van het gevoel voor mij heeft dan ik voor mijn moeder had, dan prijs ik mij gelukkig.
In een rouwverwerkingsboekje dat ze ooit heeft ingevuld, heeft ze geschreven dat ze van iedereen op de wereld het allermeest van haar oma hield. En dat kan ik heel goed begrijpen.
Ik wil hier eigenlijk mee zeggen dat het goed mogelijk is om (redelijk) normaal te blijven functioneren als je iemand verliest die heel erg veel voor je betekende. Je hoeft je daar niet schuldig over te voelen. De reactie die je vooraf verwacht, kan op het moment zelf toch heel anders zijn. En dat mag. Het zegt echt niks over jouw liefde voor die persoon en ook niet over de mate waarin je hem of haar mist. Ik kan het weten.
10 gedachten over “Geen kind meer, zonder moeder”
Lieve Caat.
Zo herkenbaar dit…. mijn zus en ik hebben diezelfde dingen meegemaakt en beleeft toen mijn vader 16 jaar geleden thuis is overleden…. je schrijft het zo goed op. Bedankt voor het delen.
X Jessica
Lieve Caat,
Zooo herkenbaar! Je weet het wel.
Hier nog een anekdote over ons pa: Op de crematie van mijn moeder was het zeer druk. Kregen we achteraf de rekening van het kopje koffie en die stomme, droge cake. En wat denk je? Ons pa ging dat niet betalen natuurlijk. Om een lang verhaal kort te maken, pa heeft onderhandeld en niet het volle bedrag hoeven te betalen. Tja dat was ons pa en ik kan er nog altijd om lachen. Je kende hem, dus het zal je niks verbazen.
Liefs Jasmijn
Caat,
Tranen rollen langs mijn wangen, precies raak verwoord.
Mijn moeder overleed begin dit jaar.
Ook ik ben enig kind en ook bij ons had mama al veel opgeschreven. Gelukkig had ik met een ontzettend lieve uitvaartdame te maken die me alle ruimte gaf om die zaken waar ik over twijfelde te overdenken. Ze droeg oplossingen aan en steunde me ècht.
Een week na mama’s begrafenis waren we 35 jaar getrouwd. Héél vreemd! We hebben het met ons gezin gevierd en zij zweefde rond in onze gesprekken.
En zo meandert het leven voort.
Dank je wel voor het delen.
Lieve Catelijne,
Je weet pas wat je mist als ze er niet is… daar schrijven ze liedjes over…
Mijn moeder is er gelukkig nog, dus in letterlijke zin heb ik geen vergelijk.
Wel heb ik veel ervaring met met dood, stervensbegeleiding en rouwbegeleiding. Ik zeg er bewust niet ‘helaas’ bij, want het heeft m’n leven absoluut verrijkt.
Het proces wat je beschrijft is erg herkenbaar. In de moeilijkste momenten moet je de lastigste beslissingen nemen. Jammer dat sommige (dienstverlenende) mensen daar nog een slaatje uit proberen te slaan.
Wat een (h)eerlijke herinneringen beschrijf je over je moeder. Je (overlevings) humor heb je niet van een vreemde!
×♡×
Catelijne ik vind het echt heel lief, mooi, krachtig en grappig geschreven. Alle emoties zitten erin. Tijdens het lezen had ik een lach en een traan. Hoop natuurlijk vooral dat het jou helpt om er sterker uit te komen.X
Wouw!
Herkenbaar.
Wij zijn 6 jaar verder na haar dood. Ze was al langer dan dat niet meer mijn moeder, helaas.
De laatste maanden bedenk ik me vaak dat ik de uitvaart zo anders had willen doen. Maar wat je zegt; alles binnen een paar dagen moeten regelen en tegelijkertijd inderdaad het financiële aspect in je achterhoofd, geeft weinig ruimte tot voelen. Je wordt geleefd die dagen. Wat ik er uit mee neem is dat ik nu duidelijk heb wat ik met mijn uitvaart wil. Luguber volgens sommigen; doordacht volgens anderen. Maar mij geeft het rust. Ik vier mijn leven en wil dat mensen dat na mijn dood, tijdens de uitvaart, ook doen. Had ik maar….
Mooi geschreven Catelijne, heel gevoelig, persoonlijk en toch to-the-point. Rouwen kun je niet afdwingen, er moet ruimte en tijd voor zijn, het komt op een gegeven moment echt wel.
Als uitvaartondernemer (sorry) moet ik toch zeggen dat wij niet allemaal hetzelfde zijn. Vele zzp’ers, maar ook niet allemaal, zijn goedkoper, flexibeler, nemen de tijd om je te helpen en meer gericht op de nabestaande(n) dan op hun portemonnee of procedures. Maar ja, ook wij moet de hypotheek betalen. Persoonlijk hoef ik er niet rijk van te worden, moet er wel van kunnen gaan leven.
Ga zo door, ik lees ze met veel plezier.
Lieve Caat,
Mijn moeder is er gelukkig nog, maar mijn vader is 3 jaar geleden overleden. Ik vond het heel mooi om als oudste dochter samen met zus en moeder de afscheidsdienst tot in de puntjes te mogen verzorgen. ‘Tot in de puntjes’ want zo was mijn vader; geen half werk anders niet! Dat heeft zo geholpen bij het afscheid. De begrafenismeneer was bescheiden op de achtergrond aanwezig en bemoeide zich vooral op de punten waar wij geen verstand van hadden. En nu, 3 jaar verder….. nog steeds onwerkelijk dat ik zijn stem niet meer live hoor, of een kriebel in mijn nek voel als hij langsloopt. Maar vooral het kwetsbare gevoel een deel boven mij niet meer te hebben. Ouders, voor mij de plek, de mensen, waar ik onvoorwaardelijk op kan vertrouwen, die in lijn met mijzelf er altijd voor me zullen zijn, me zullen steunen. Gister nog, ik ging stofzuigen en ineens bekruipt me het gevoel van heimwee, een soort van maar dan sterker en dieper. Heel kort en overweldigend, alsof ik zijn aanwezigheid voel….. en dan is het weer weg.
Ja ik geloof dat ouders, in ieder geval de mijne er altijd voor me zullen zijn ook als ze er niet meer zijn dan toch. Anders dat wel.
Super dat je zo schrijf over dit onderwerp, het brengt me weer even dichtbij mijn lieve vader van toen.
Dankjewel
Heej Cathelijne,
Heel herkenbaar allemaal…
De prentjes, teksten, bloemen ga zo maar door.
Maar t meest herkenbaar: Karin Bloemen. Heb ik ook bij mijn mams laten draaien. Wat een mooi nr die de spijker op z’n kop slaat.
Hier is t nu bijna 10 jaar geleden. Het valt niet mee, maar moet toch door.
Hou je taai!
Toen ik Karin Bloemen ooit live hoorde met ‘geen kind meer’ ging dat door merg en been. Je weet dat ik ook ‘alleen’ ben. Gelukkig heb ik beide ouders nog, maar ’t idee dat dit gaat komen geeft ’n soort van eenzaamheid. Natuurlijk heb ik inmiddels ’n ‘grote kinderen gezin’ en ’n man die is opgegroeid met mijn ouders. Maar toch… De gedachten gaat door merg en been x